Historia
Historia
GÓRNIK ZABRZE - Dzieje legendy
Początki sportu polskiego po II wojnie światowej na terenie Zabrza sięgają 1945 roku. Działania wojenne pozostawiły zdewastowane obiekty sportowe, brakowało sprzętu, a nawet młodzieży chętnej do uprawiania sportu. Powoli, wysiłkiem wielu działaczy, zaczęto zakładać kluby sportowe przy zakładach pracy. Tradycje piłkarskie górniczego Zabrza miały swe źródło w założonej w 1946 roku drużynie KS "Zjednoczenie". Wkrótce doszło do fuzji KS "Zjednoczenie" z KS "Zabrze", a w roku 1948 w wyniku ogólnokrajowej reorganizacji sportu i przejęcia opieki nad sportem górniczym przez zrzeszenie "Górnik" powstał jeden silny klub górniczy na terenie Zabrza. Został utworzony z połączenia KS "Zjednoczenie", KS "Concordia", KS "Pogoń" i KS "Skra" pod nazwą ZS "Górnik".
Historyczna data powstania to: 14 grudnia 1948 r.
Lata 50.
Pierwsze lata to okres konsolidacji klubu, ale już w roku 1952 Górnik awansuje do II ligi, którą w wyniku reorganizacji rozgrywek opuścił w roku 1953 na jeden sezon.
Rok 1957 przyniósł piłkarzom Górnika pierwszy tytuł mistrzowski oraz finał Pucharu Polski (1:2 z ŁKS). Mistrzostwo ligi wywalczyli dla zabrzan: Machnik i Kaczmarczyk – bramkarze, Florenski, Franosz, Czech, Hajduk – obrońcy, Nowara, Gawlik, Olejnik – pomocnicy, Pol, Szalecki, Kowol, Jankowski, Fojcik, Lentner i Wiśniowski – napastnicy.
Lata 60.
W następnych 11 latach Górnik nie schodził już poniżej "medalowych" miejsc w tabeli ligowej, co w historii polskiego piłkarstwa jest wydarzeniem bez precedensu. Tylko w latach 1958, 1960, 1968 zabrzanie zajmowali trzecie miejsce, w roku 1962 byli zaś wicemistrzami, natomiast w latach 1959, 1961, 1963, 1964, 1965, 1966 i 1967 siedmiokrotnie zdobyli mistrzostwo Polski. Szczególnie imponująca jest "złota seria" lat 1963-1967, kiedy Górnik ustanowił rekord ligi polskiej: 5-krotne z rzędu zdobycie mistrzostwa. W następnych latach do drużyny mistrza Polski przybyło wielu utalentowanych zawodników. Kostka – bramkarz, Oślizło, Olszówka, Musiałek, Kulanek, Wilczek, Szołtysik, Gorgoń, Lubański, Szarmach, którzy wraz Polem i Lentnerem zdobyli kolejne mistrzostwa Polski. Tytuły mistrzowskie w lidze zostały "podbudowane" jeszcze dwukrotnym zdobyciem Pucharu Polski w latach 1965 (4:0 Czarni Żagań) i 1968 (3:0 Ruch Chorzów), również dwukrotnym udziałem w PP 1962 (1:2 z Zagłębiem Sosnowiec) i 1966 (1:2 z Legią Warszawa). Kolejne boje Zabrzan to pojedynki na stadionach całej Europy, a nawet świata. 10. edycja Pucharu Europy (sezon 1964) przyniosła trzy dramatyczne pojedynki z praską Duklą – 1:4, 3:0, 0:0, oraz wyeliminowanie Górnika poprzez losowanie.
W 1965 roku Górnik wyeliminował mistrza Austrii Linzer ASK 3:1, 1:2 , ale w II rundzie uległ praskiej Sparcie – 0:3, 1:3. W następnym roku po wyeliminowaniu mistrza NRD Vorwärts Berlin – 2:1, 1:2, 3:1, uległ w pierwszym występie przeciwko mistrzowi Bułgarii CSKA Sofia – 0:4, 3:0. Kolejny, szósty już występ Górnika w Europie w sezonie 1967/68 przyniósł mu pierwszy w historii polskiej piłki awans do ćwierćfinału Pucharu Europy. W pierwszej rundzie Górnik wyeliminował mistrza Szwecji Djurgårdens IF 3:0, 1:0 – w drugiej – co było największą sensacją tej edycji pucharu – okazał się lepszy od rewelacyjnego Dynama Kijów, wygrywając w Kijowie 2:1 i remisując w Chorzowie na Stadionie Śląskim 1:1. W spotkaniu ćwierćfinałowym angielski Manchester United F.C. okazał się lepszy o jedną bramkę od Górnika. W pierwszym meczu w Manchesterze było 2:0 dla gospodarzy, natomiast w drugim Górnik wygrał, lecz tylko 1:0. Później drużyna Manchesteru zdobyła Puchar Europy, a zespół Górnika Zabrze był jedynym, który wygrał z mistrzem Anglii w tej edycji Pucharu Europy.
Lata 70.
Największym sukcesem Górnika Zabrze był awans do finału Pucharu Zdobywców Pucharów w 1970 roku, gdzie zmierzyli się z Manchesterem City – na stadionie w Wiedniu Górnik przegrał 1:2.
Droga do finału PZP 1969/70:
Olympiakos Pireus – Górnik Zabrze 2:2 (0:2) (Wilczek 8, 36 min.)
Górnik Zabrze – Olympiakos Pireus 5:0 (1:0) (Wilczek 1, Skowronek 62, Szołtysik 70, Banaś 82 (k), 84 min.)
Glasgow Rangers – Górnik Zabrze 1:3 (0:2) (Lubański 5, 87, Szaryński 11 min.)
Górnik Zabrze – Glasgow Rangers 3:1 (0:1) (Olek 63, Lubański 77, Skowronek 81 min.)
Lewski Sofia – Górnik Zabrze 3:2 (2:1) (Szołtysik 5, Banaś 52 min.)
Górnik Zabrze – Lewski Sofia 2:1 (1:0) (Lubański 44, Banaś 56 min.)
AS Roma – Górnik Zabrze 1:1 (0:1) (Banaś 28 min.)
Górnik Zabrze – AS Roma 2:2 (0:1, 1:1, 2:1) (Lubański 90 (k), 93 min.)
baraż – Strasbourg (Stade de la Meinau)
Górnik Zabrze – AS Roma 1:1 (1:0, 1:1, 1:1) (Lubański 40 min.) – losowanie dla Górnika
Finał – Wiedeń (Praterstadion) 29 kwietnia 1970
Manchester City – Górnik Zabrze 2:1 (2:0) (Oślizło 68 min.)
Lokaty Górnika w Ekstraklasie:
W latach 70 Górnik Zabrze zdobył 2 Mistrzostwa Polski (sezon 1970/1971, sezon 1971/1972) i 3-krotnie zwyciężył w rozgrywkach o Puchar Polski (sezon 1969/1970, sezon 1970/1971, sezon 1971/1972). W sezonie 1977/1978 Górnik zajął 16 miejsce w lidze i spadł do drugiej ligi. Jednak w następnym sezonie wywalczył awans i po roku nieobecności wrócił do I ligi.
Lata 80.
W latach 80. Górnik nawiązał do swoich największych osiągnięć, zdobywając w latach 1985-1988 cztery kolejne tytuły mistrza kraju. W sezonie 1987/1988 Górnik wygrał swój jedyny Superpuchar Polski wygrywając z Lechem Poznań 2:1 (Cyroń 2 – Juskowiak). W latach 80 w barwach Górnika grali tacy piłkarze jak: Waldemar Matysik, Marek Piotrowicz, Ryszard Komornicki, Ryszard Cyroń, Józef Wandzik, Jan Urban, Andrzej Iwan, Robert Warzycha.
Lata 90.
Początkowo Górnik notuje dobre wyniki. W sezonie 1993/94 do ostatniej kolejki walczy o mistrzostwo Polski, jednak po remisie z Legią Warszawa na wyjeździe w ostatniej kolejce 1:1 spada na trzecie miejsce. W meczu tym przy stanie 1:0 dla Górnika trzech zawodników tego klubu zostało usuniętych z boiska, co spowodowało powszechne podejrzenia o korupcję sędziego. W późniejszych latach Górnik wypada z ligowej czołówki walcząc w środku stawki bądź broniąc się przed spadkiem.
Lata 2000-2009
Drużyna, której trzon stanowią piłkarze wywodzący się z Górnego Śląska, plasuje się w połowie tabeli, lecz kolejne zawirowania stawiają Górnik na skraju krawędzi, czego wynikiem są nieustanne boje przed uniknięciem relegacji. Gdy klub odzyskał organizacyjną i finansową stabilizację, zamiast dołączyć do ligowych potentatów, zanotował najgorszy od lat wynik sportowy, doświadczając drugiego w historii spadku z najwyższej klasy rozgrywkowej.
Lata 2009-2019
Zespół mimo spadku szybko wrócił do Ekstraklasy. Potrzebował do tego tylko jednego sezonu. Od czasu powrotu do najwyższej klasy rozgrywkowej Górnik grał dobrze, lecz miał wahania formy. Ostatnie trzy sezony drużyna z Zabrza kończyła w górnej części ligowej tabeli.
W sezonie 2015/16 Górnik zajął 15. miejsce w tabeli Ekstraklasy i został zdegradowany do I ligi. W trakcie feralnego sezonu otwarto najnowocześniejszy stadion na Górnym Śląsku, który mieści 24 563 widzów.
Na szczęście banicja trwała tylko jeden sezon. I choć długo nic nie zapowiadało szczęśliwego zakończenia, to Górnik pokazał swój prawdziwy charakter. Końcówka sezonu przebiegła pod znakiem pogoni za czołówką. Zabrzanie wygrali sześć ostatnich meczów i powrócili na należne im miejsce w piłkarskiej elicie.
Sezon 2017/18 to dla Górnika najlpeszy okres od niemal ćwierćwiecza. Młody zespół pod batutą trenera Marcina Brosza prezentował efektowny i ciekawy futbol, który znalazł odzwierciedlenie w wynikach. 14 - krotni MIstrzowie Polski po bardzo długiej przerwie wywalczyli prawo do gry w europejskich pucharach. - "To nie są czary, Górnik ma puchary!!!" - długo po ostatnim gwizdku decydującego - wygranego 2:0 - meczu z Wisłą Kraków śpiewał komplet publiczności.
Przygoda Górnika z europejskim rozgrywkami trwała dwie rundy. W pierwszej zabrzanie uporali się z mołdawską Zarią Balti. W drugiej niestety zbyt silna okazała się słowacka ekipa AS Trencin, która wkrótce znalazła się na ustach piłkarskiej Europy pewnie eliminując Feyenoord Rotterdam (5:1 w dwumeczu). W lidzie niestety przyszedł ciężki okres. Górnicy długo walczyli o utrzymanie, które zapewnili sobie na trzy kolejki przed końcem, wygrywając na wyjeździe z Miedzią Legnica. Warto dodać, że sezon 2018/19 przyniósł najdroższu trandfer w historii Klubu. Jego bohaterem był Szymon Żurkowski, który przeszedł do włoskiej Fiorentiny. Kolejny sezon (2019/20) przeszedł do historii Klubu, ale i całej polskiej piłki z innych powodów, niestety pozasportowych. Piętno na nim odcisnęła pandemia Koronawirusa. Rozgrywki zostały przerwane w marcu 2020 roku,lecz po okresie trwardego lockdownu piłkarze wrócili do gry. Sezon zakończył się 19 lipca, a "górnicy" zajęli 9. miejsce, wygrywając grupę spadkową.
Kolejny nowy rozdział w historii Górnika został napisany na początku lipca 2021 roku. Tego dnia piłkarzem Górnika został Lukas Podolski, wielki kibic 14 - krotnych MIstrzów Polski. Pochodzący z Sośnicy (dzielnicy Gliwic) Mistrz Świata z 2014 roku związał się z Klubem, któremu kibicował od najmłodszych lat. Bylo to wydarzenie, jakiego w polskiej lidze jeszcze nie było. Sama prezentacja piłkarza na Arenie Zabrze im. Ernesta Pohla zgromadziła około 10 tysięcy kibiców.
Ostatni okres to również sukcesy Akademii Piłkarskiej Górnika Zabrze. W 2023 roku młodzi piłkarze zdobyli tytuł Mistrza Polski (rocznik U-17) oraz wicemistrza (rocznik U-19). Świetna postawa przekłada się na liczbę powołań do reprezentacji młodzieżowych. Dobrą informacją jest również rozpoczęcie prac nad budową czwartej trybuny, dzięki czemu inwestycja zostanie sfinalizowana.
... ciąg dalszy nastąpi.
